Lezingen

Welkom bij het congres 'Integrale Psychiatrie; Het Beste van Twee Werelden'.
Door Rogier Hoenders, voorzitter van het organiserend comité en een der initiators


Waarom dit congres?

Ondanks de grote verworvenheden van de moderne reguliere geneeskunde en de goede resultaten worden niet alle patiënten beter. Daarnaast worden we geconfronteerd met andere problemen zoals bijwerkingen, toenemende ontevredenheid onder artsen, explosief stijgende kosten en last-but-not-least ontevreden patiënten; volgens recente enquêtes onder de bevolking daalt het vertrouwen in de gezondheidszorg.

Mede hierdoor is er een toenemend gebruik van Complementaire en Alternatieve Geneeswijzen (CAG). Ongeveer 1 miljoen Nederlanders gaat jaarlijks naar een alternatief genezer toe. Eisenberg toonde in 1998 in de Verenigde Staten aan dat zelfs 42% van de bevolking CAG gebruikt (tegen 34% een paar jaar eerder). Diverse andere onderzoekers (zoals Bodeker en Kronenberg) kwamen met soortgelijke cijfers in andere Westerse landen. Onderzoek binnen de GGz Groningen toonde tevens dat ongeveer 43% van onze patiënten CAG gebruikt in een jaar (Hoenders ea, 2006). En dit terwijl ze het meestal niet durven te vertellen, uit angst uitgelachen of bekritiseerd te worden.

De grote vraag is nu natuurlijk: werken CAG wel of niet? Na de bovengenoemde artikelen over het omvangrijke gebruik kwamen er vele artikelen over effectiviteit en veiligheid. Tegenwoordig zijn er in de medische data base van PubMed ruim 100.000 artikelen over het onderwerp te vinden (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?DB=pubmed). En de laatste jaren wijdden diverse medisch tijdschriften hele themanummers aan het onderwerp: de AMA journals, BMJ, Annals of Internal Medicine, MJA, en Medisch Contact.

Uit dit recente wetenschappelijk onderzoek blijkt dat sommige CAG duidelijk effectief zijn, echter sommige ook niet, en dat weer andere (ernstige) bijwerkingen hebben of interacties geven met medicijnen. Een gesprek erover lijkt dus erg van belang om dit soort problemen te voorkomen ("Baadt het niet, dan schaadt het niet" is dus niet altijd waar!) en om mensen te helpen bij het maken van een onderbouwde keuze. Echter sommigen zijn het daar geheel niet mee eens en keuren het gebruik en soms zelfs ook onderzoek naar CAG sterk af, daar ze het op voorhand zinloos of kwakzalverij vinden. Hiermee zijn er vaak felle discussies tussen regulier en alternatief, die meestal tot niets leiden. Maar, .. kan het ook anders?

Ja.

Onder de naam 'Integrative Medicine' (ook wel Integrated Medicine genoemd) is er momenteel wereldwijd een beweging gaande waarbij reguliere en complementaire en/of alternatieve geneeswijzen, die in wetenschappelijk onderzoek effectief en veilig gebleken zijn, geïntegreerd worden in één behandeling. In Noord Amerika bijvoorbeeld werken nu 30 medisch academische centra samen aan dit project (www.imconsortium-conference2006.com). Hierbij wordt 'het beste van twee werelden' (regulier en alternatief) gecombineerd. Dit combineren (in plaats van elkaar bestrijden) lijkt veel voordelen te hebben voor zowel de patiënt, de gezondheidszorg, de reguliere als de alternatieve behandelaar.

Dit congres is ontstaan uit de behoefte de mogelijkheden van Integrated Medicine op het gebied van de psychiatrie in Nederland te onderzoeken. Dit weliswaar met een 'open mind' voor andere zienswijzen en geneeswijzen, maar wel met de zelfde 'strenge' wetenschappelijke criteria voor effectiviteit en veiligheid zoals dat in de reguliere geneeskunde gewoon is.

Hiertoe hebben we gisteren een eerste aanzet gegeven tijdens de Tweede Noordland Conferentie met diverse toonaangevende mensen uit de Nederlandse psychiatrie (opleiders, wetenschappers, directeuren en beleidsmakers). Tijdens de lunch zal daar verslag van worden gedaan en we zullen dan graag met u discussiëren over de betekenis voor de dagelijkse praktijk.

Daarvoor en daarna komen vijf experts aan het woord die elk vanuit een eigen invalshoek een presentatie geven over Integrale Psychiatrie; Paul van Dijk (de Nederlandse situatie), David Servan-Schreiber (de Wetenschappelijke Basis), Joop de Jong (de Transculturele visie), Lama Gangchen (de Spirituele visie) en Bernard Gesch (een visie op Voeding en Gedrag). Aan de discussie zullen, naast de reeds aangekondigde sprekers, tevens andere gerenommeerde sprekers deelnemen: zoals Paul Kaiser (voorzitter KNMG district Rotterdam en initiator van het congres Fusion; http://www.congresfusion.nl), Harry Kunnenman (hoogleraar Sociale en Politieke Theorie) en Frank Kortman (hoogleraar Transculturele Psychiatrie).

We zijn bijzonder verheugd dat u in zo grote getale bent gekomen. Er zijn vandaag 1000 mensen aanwezig. Mede hieruit blijkt dat dit onderwerp tegenwoordig erg in de belangstelling staat. Ook wordt het belang van dit onderwerp gezien door de bij- en nascholingscommissies van de Nederlandse vereniging van Psychiatrie (NvvP) en de Nederlandse vereniging van Huisartsen (NHG), blijkend uit hun beider toekenning van 6 accreditatiepunten. We zijn dan ook bezig diverse nieuwe activiteiten te ontplooien op het gebied van Integrale Psychiatrie.

We hopen dat het een inspirerende dag mag worden. Dat dit congres, door het uitwisselen van ervaringen, respectvolle communicatie en nieuwe wetenschappelijke informatie, mag bijdragen aan een constructieve dialoog tussen regulier en alternatief. En dat deze dialoog vervolgens mag leiden tot vernieuwende zorg door een vruchtbare combinatie van "Het Beste van Twee Werelden".